Γεωγραφικά στοιχεία
Γεωγραφικά στοιχεία
Ο Μουτουλλάς είναι χωριό της επαρχίας Λευκωσίας και ανήκει στην γεωγραφική περιφέρεια της Μαραθάσας. Έχει υψόμετρο 800 μέτρων. Τα σύνορα του Μουτουλλά είναι: στα βόρεια Καλοπαναγιώτης (οι δύο οικισμοί είναι ενωμένοι) στα νότια ο Πεδουλάς, στα ανατολικά το δάσος Τροόδους και στα δυτικά το δάσος που εμπίπτει στα διοικητικά όρια του Μηλικουρίου.
Ο ποταμός Σέτραχος διαμελίζει το τοπίο του χωριού δημιουργώντας μια στενή και βαθιά κοιλάδα κατάφυτη με οπωροφόρα και άλλα δέντρα. Στα διοικητικά όρια του χωρίου υπάρχουν δύο ενώσεις του Σέτραχου με δύο παραπόταμους του: τον Μάραθο και τον Κατούρη. Ο τελευταίος διαμελίζει την κατοικημένη περιοχή του χωριού. Το χωριό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά και περιβάλλεται από βουνά τα οποία παλιότερα ήταν κατάφυτα από αμπέλια. Σήμερα είναι καλυμμένα με λίγα δέντρα και με άγρια βλάστηση. Ολόγυρα του χρόνου το τοπίο είναι εξαιρετικό: ολάνθιστο την άνοιξη, ολοπράσινο το καλοκαίρι και με μια μεγάλη ποικιλία χρωμάτων το φθινόπωρο και το χειμώνα.
Οι κάτοικοι καλλιεργούν οπωροφόρα δέντρα: μηλιές, κερασιές, ροδακινιές, δαμασκηνιές κ.ά. Όλα τα περιβόλια ποτίζονται με το σύστημα της τεχνητής βροχής. Παλαιότερα πολλοί κάτοικοι ασχολούνταν με την υλοτομία. Υπήρχαν, επίσης, πολλοί τεχνίτες της ‘’σκάφης’’ και της ‘’σανίδας’’.
Χαρακτηριστικό του χωριού είναι οι κεραμιδένιες και τσίγκινες στέγες των σπιτιών, οι κληματαριές στις αυλές, τα γραφικά μπαλκόνια και οι στενοί μαιανδρικοί δρόμοι.
Ο πληθυσμός στου χωριού συνεχώς ελαττώνεται.
Το 1960-1961 ο Μουτουλλάς είχε γύρω στους 1000 κατοίκους και δημοτικό με 5 δασκάλους. Μετά την ανεξαρτησία και ειδικά μετά τα γεγονότα του 1963 άρχισε να μαστίζεται από τον εξαστισμό. Η Τουρκική εισβολή έδωσε το τελειωτικό πλήγμα στην ανάπτυξη του χωριού γιατί το απέκοψε από τα κοντινά εμπορικά κέντρα της Μόρφου και του Ξερού, καθώς και από τους χώρους εργασίας που βρίσκονταν στις περιοχές αυτές, όπως ήταν τα μεταλλεία χαλκού.
Ο Μουτουλλάς ενώνεται συγκοινωνιακά με την Λευκωσία και τις άλλες πόλεις της Κύπρου.
Απέχει από την Λευκωσία 66 χιλιόμετρα. Μέσα στο χωριό υπάρχουν ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι, Υπάρχουν επίσης αρκετοί χωμάτινοι αγροτικοί δρόμοι.